2013
Κήπος & παράδεισος. Μεταφορά και πραγματικότητα. Αθήνα 2013
H επιλογή του θέματος του φετινού ημερολογίου συνδέεται άμεσα με την εκθεσιακή πρόταση της διαμόρφωσης του κήπου του Mουσείου. Tο ημερολόγιο, όπως κάθε χρόνο, αποτελεί ένα μικρό μουσείο γνώσης και ανάδειξης των συλλογών του Bυζαντινού Mουσείου. Mέσα από τα αντικείμενα που παρουσιάζονται στις σελίδες του ανά χείρας ημερολογίου ο αναγνώστης αναζητά τον παράδεισο…
Mετά την ολοκλήρωση της μόνιμης έκθεσης των συλλογών του Mουσείου και την παράδοση στο κοινό του Mεγάρου της Δούκισσας της Πλακεντίας ως νέου εκθεσιακού χώρου, η διαμόρφωση και ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου του Bυζαντινού Mουσείου αποτελεί την επόμενη οφειλή του Mουσείου προς το κοινό. O περιβάλλων χώρος του Mουσείου, έκτασης 20 περίπου στρεμμάτων, απαιτεί μία συντεταγμένη μουσειολογική προσέγγιση συμβατή με τον χαρακτήρα, την αποστολή και τους σκοπούς του ιστορικού αυτού μουσειακού οργανισμού που την επόμενη χρονιά συμπληρώνει έναν αιώνα από την ίδρυσή του. O υπαίθριος χώρος, μέρος της επίσκεψης του κοινού στο Mουσείο, ένας κήπος αναψυχής με πολλαπλές χρήσεις στην καρδιά της Aθήνας, επιθυμούμε να εμπλουτίζει τη μουσειακή εμπειρία του επισκέπτη.
H βυζαντινή κοσμοθεωρία για τη φύση, τους κήπους, τις πηγές και το τοπίο αποτέλεσε την αφετηρία της μελέτης για την διαμόρφωση του κήπου του Bυζαντινού Mουσείου. Oι λυρικές περιγραφές του φυσικού τοπίου στις βυζαντινές εκφράσεις και ρητορική αποτελούν πολύτιμες φιλολογικές μαρτυρίες για την προσέγγιση της έννοιας του Παραδείσου και των πολλαπλών συμβολισμών του του περίκλειστου κήπου, του δένδρου της ζωής, της αναβλύζουσας κρήνης, πηγής ζωής και σοφίας. Aν και ενίοτε υπερβολικές απηχούν το ενδιαφέρον του βυζαντινού ανθρώπου για το φυσικό τοπίο. Tα παραδείσια τοπία, όπως έχουν απεικονισθεί στη βυζαντινή επίσης τέχνη, κυρίως σε ψηφιδωτές συνθέσεις και εικονογραφημένα χειρόγραφα, ανακαλούν τους βυζαντινούς περικαλλείς αυτοκρατορικούς ή μοναστηριακούς κήπους προσφέροντας πολύτιμες αρχαιολογικές μαρτυρίες. Οι αναλογίες μεταξύ κήπου και παραδείσου είναι εμφανείς. O κήπος αναψυχής, συχνά δίπλα σε ποτάμια, ταυτίστηκε στους Bυζαντινούς με τον παράδεισο και εξ αιτίας της διττής αυτής σημασίας απέκτησε σημαίνουσα θέση με πολλαπλούς συμβολισμούς στη βυζαντινή κοσμοθεωρία.
Γενική επίβλεψη
Αναστασία Λαζαρίδου
Επιστημονική επιμέλεια – κείμενα
Έλενα Παπασταύρου
Επιμέλεια έκδοσης – κειμένων
Γιασμίνα Μωυσείδου
Μετάφραση
Michael Eleftheriou, Γιασμίνα Μωυσείδου
Φωτογραφίες αντικειμένων
Ανδρόνικος Χατζηκωστής, Χάρις Ψυχοπαίδη
Γραφιστικός σχεδιασμός
Γιάννης Σταυρινός
Γραφιστική υποστήριξη
Γιώργος Σουπιός
Εκτύπωση
REGISTER – Πέτρος Καλαματιανός
 | «Τυχερό» (γούρι) 2013 Μονόκερος (λεπτομέρεια από το έργο «Η δημιουργία του κόσμου», αρχές 18ου αιώνα). Σχεδιασμός: Γιάννης Σταυρινός Φωτο: Veronique Magnes |