100 years Refugee Hellenism Οι κήποι του Βυζαντινού ΜουσείουAthens Culture Net Find us on Facebook Find us on youtube Find us on instagram

Μίτρα (01701)

Είδος: Μίτρα
ΒΧΜ: 001701
Χώρος έκθεσης: IV.3α Οι κοινότητες των Ρωμιών

Χρονολόγηση: 17ος - 18ος αιώνας

Διαστάσεις (εκ.μ.): 25x22x68
Περιοχή: Σινώπη

Η μίτρα είναι κάλυμμα για το κεφάλι, το οποίο αρχικά φορούσαν ορισμένοι πατριάρχες και αρχιεπίσκοποι. Η χρήση της γενικεύθηκε κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο σε όλους τους επισκόπους και αρχιεπισκόπους. Προέρχεται από το στέμμα του αυτοκράτορα όπως αυτό διαμορφώθηκε κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο και το σχήμα της διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία των καλυμμάτων κεφαλής των ανώτατων αρχόντων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους δεν επιτρεπόταν η χρήση καλύμματος κεφαλής για τους λειτουργούς. Συνήθως παραβάλλουν τη μίτρα με το ακάνθινο στεφάνι που φόρεσαν στον Χριστό πριν τη Σταύρωση και τον ενέπαιξαν ως βασιλιά.
Η μίτρα έχει κυλινδρικό σχήμα και κοσμείται από χρυσοκέντητες παραστάσεις. Στο άνω μέρος της φέρει την παράσταση της Φιλοξενίας του Αβραάμ. Εμπρός, κάτω από τοξωτά διάχωρα, παριστάνεται ο Χριστός ένθρονος, στον τύπο του Μεγάλου Αρχιερέως, πλαισιωμένος από την Παναγία και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο στην παράσταση της Δέησης. Τον υπόλοιπο χώρο καταλαμβάνουν μορφές ολόσωμων αγγέλων και αγίων. Τη μίτρα επιστέφει συρμάτινος σταυρός διακοσμημένος με ημιπολύτιμους λίθους, ο οποίος βιδώνεται σε υποδοχή, ενώ τη βάση της μίτρας κοσμεί δαντέλα. Η προσεγμένη ποιότητα και τα υλικά της κατασκευής της προσδίδουν εντυπωσιακή όψη και τη συνδέουν με ένα επιτραχήλιο από τη Σινώπη του Πόντου, όπου ίσως θα πρέπει να αναζητήσουμε και το εργαστήριο κατασκευής της. Χρονολογείται τον 17ο αιώνα.