Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο :: Νέα .::. Εκδηλώσεις

«Άγγελοι και δαίμονες. Φαντασία και πραγματικότητα»


Δευτέρα 14 Μαΐου 2012 και ώρα 19:30

Τη Δευτέρα 14 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η διάλεξη του κ. Δημητρίου Τριανταφυλλόπουλου, τ. Καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου με θέμα:
«Άγγελοι και δαίμονες. Φαντασία και πραγματικότητα».

Αγγελολογία και δαιμονολογία βασανίζουν σε κάθε εποχή τους ανθρώπους —όχι λιγότερο τη δική μας, αρκεί κανείς να κοιτάξει κριτικά τα κόμικς, την τηλεόραση, την ευπώλητη λογοτεχνία, τα γραφήματα που καταπλημμυρίζουν κάθε ελεύθερη επιφάνεια. 

Ο άνθρωπος, σαστισμένος από αυτό τον καταιγισμό εξωγήινων όντων, διερωτάται: Πρόκειται για πλάσματα της αχαλίνωτης φαντασίας ή για μια πραγματικότητα πέραν αυτής που ζούμε; Απαντήσεις υπάρχουν τόσες, όσες και οι οπτικές γωνίες των ερωτώντων. 
Στην περίπτωση του πλαισίου που ορίζει η ύπαρξη του Βυζαντινού Μουσείου και του Συλλόγου των Φίλων του, απαντήθηκαν μερικά βασικά ερωτήματα, όπως:

  • Η πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας,
  • Το θρησκειολογικό υπόβαθρο,
  • Διαχωρισμός τάξεων των υπερφυσικών όντων,
  • Πορεία εξέλιξής των στο Βυζάντιο και το Μεταβυζάντιο,
  • Σημασία τους στο εικονογραφικό πρόγραμμα των ναών,
  • Η έννοιά τους στην τρέχουσα πραγματικότητα.

Όπως έχει παρατηρηθεί, η Κόλαση του Δάντη είναι απείρως δημοφιλέστερη του Καθαρτηρίου και του Παραδείσου του και η σημερινή νουάρ ή επιστημονικής φαντασίας λογοτεχνία, συνηθέστατα υπό το μανιχαϊστικό πρίσμα αέναης πάλης Καλού και Κακού, ελκύουν πολύ περισσότερο από τον βίο ενός Αγίου. 
Επειδή ωστόσο οι επιστημονικές και πνευματικές αναζητήσεις αφορούν στο Βυζάντιο και την Ορθόδοξη Εκκλησία, χώρους απλέτου φωτός —κτιστού, ακτίστου και υπερβατικού—, και επειδή αρκετά ακουστήκαν για τη «μαύρη» πλευρά του θέματος, ο ομιλητής επέλεξε τη «φωτεινή» πλευρά, εκείνη των αγαθοποιών Αγγέλων.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Δημήτριος Δ. Τριανταφυλλόπουλος γεννήθηκε το 1941 στη Χαλκίδα, όπου και τελείωσε τα εγκύκλια μαθήματα, γιος φιλολόγου και αδερφός του μελετητή και εκδότη του Παπαδιαμάντη. Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χρωστάει τα πτυχία Φιλολογίας και Ιστορίας-Αρχαιολογίας, και μετά τη θητεία του στο Πολεμικό Ναυτικό τον εκεί διορισμό του ως βοηθού της έδρας Βυζαντινής Αρχαιολογίας στον αείμνηστο Καθηγητή Δημήτριο Πάλλα (16/2/1967-1973).

Στη συνέχεια εξελέγη πρώτος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, υπηρέτησε επί 20 έτη ως Επιμελητής και Έφορος Αρχαιοτήτων στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στα Ιωάννινα με ευθύνη για όλη τη Βορειοδυτική Ελλάδα, Κέρκυρα και Λευκάδα, κατόπιν στην Εφορεία Κυκλάδων και τέλος στη Διεύθυνση Αρχείου Μνημείων της Κεντρικής Υπηρεσίας. Μετεκπαιδεύτηκε επί τετραετία στη Βιέννη — με υποτροφία του Ιδρύματος Herder κατόπιν προτάσεως του αείμνηστου Καθηγητή και Ακαδημαϊκού Αναστασίου Ορλάνδου— και στο Μόναχο στην Ιστορία Τέχνης, Βυζαντινολογία και Κλασική Αρχαιολογία και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μονάχου. Από το 1993 έως το 2008 εξελέγη παμψηφεί και εδίδαξε ως αναπληρωτής και τακτικός καθηγητής τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Κύπρου, εξελέγη δε Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής (2002), παραιτηθείς σύντομα λόγω διαφωνίας του για την καταπάτηση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας. Είναι μέλος πολλών ελληνικών, κυπριακών και ξένων επιστημονικών εταιρειών και έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε πολλά διεθνή και τοπικά συνέδρια.

Η εργογραφία του, που αριθμεί 7 βιβλία και κοντά στις 200 μελέτες σε ελληνικά, κυπριακά και ξένα περιοδικά, λεξικά πρακτικά συνεδρίων και χαριστήριους τόμους, περιστρέφεται, πέρα από άλλους τομείς, στην Εύβοια και την ιδιαίτερη πατρίδα του Χαλκίδα, την Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, Ιόνια Νησιά (η μεταβυζαντινή τους τέχνη και η συνάντηση ή και σύγκρουση με τη δυτική τέχνη αποτέλεσε αντικείμενο της διατριβής του), τέλος την Κύπρο. Επίσης κατέγινε κατεξοχήν με θέματα εικονογραφίας, αλλά και με βιβλιογραφικές συναγωγές. Απασχολήθηκε επίσης με τον Θεοτοκόπουλο, την Επτανησιακή Σχολή του Παναγιώτη Δοξαρά, τους Νεοέλληνες Ναζαρηνούς της Σχολής του Μονάχου, τον Παπαδιαμάντη, τον Κόντογλου, τον Τσαρούχη, τον Πεντζίκη, τη σύγχρονη τέχνη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τον δάσκαλό του Δημήτριο Πάλλα, τον συμπατριώτη του και ομότεχνο, πολύκλαυστο φίλο Δημήτριο Κωνστάντιο, πρόσφατα με τον Χαλκιδαίο Σκαλκώτα και τον Ευβοέα Τάσο Ζάππα, κ.ά. Μετά τη συνταξιοδότησή του ασχολείται, εκτός άλλων, με το Corpus των τοιχογραφημένων βυζαντινών ναών της Εύβοιας και την ιστορία της μεταβυζαντινής τέχνης της Κύπρου.