ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

04 Μαΐου 2025

ΔΕΛΤΙΟ  ΤΥΠΟΥ

Στις 29 Απριλίου στα Διαμερίσματα των Δόγηδων στο Παλάτι των Δόγηδων, Palazzo Ducale, στην Βενετία πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία τα εγκαίνια της έκθεσης L’oro dipinto: El Greco e il dialogo ininterrotto tra Creta e Venezia, που διοργάνωσε το Ίδρυμα των Μουσείων της Βενετίας [FMCV] σε συνδιοργάνωση με το Βυζαντινό και Χριστιανικό  Μουσείο και το ΥΠΠΟ.

Στα εγκαίνια παρευρέθηκαν η Πρέσβυς της Ελλάδος στην Ρώμη, κ.  Ελένη Σουρανή, ο Σεβ. Μητροπολίτης Ἰταλίας κ. Πολύκαρπος, ο επίτιμος Πρόξενος της Ελλάδος στην Βενετία καθ. Bruno Bernardi, η Επίτιμος Πρόξενος της Ελλάδος στην Τεργέστη κα Μαρίνα Κέδρου, ο Διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου στην Βενετία, κ. Β. Κουκουσάς, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος κ. Δ. Ζαφειρόπουλος, ο Ακαδημαϊκός κ. Πασχάλης Κιτρομηλίδης, κ.α.  

Την Υπουργό Πολιτισμού, κ. Λ. Μενδώνη, εκπροσώπησε η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς κ. Ολυμπία Βικάτου, η οποία και μετέφερε τον χαιρετισμό της Υπουργού.

Η έκθεση L’oro dipinto: El Greco e il dialogo ininterrotto tra Creta e Venezia δεν περιορίζεται μόνον στην τέχνη, αλλά διευρύνεται στην πολιτική, την κοινωνία και τις εμπορικές ανταλλαγές, τεσσάρων αιώνων καλλιτεχνικών και πολιτιστικών ανταλλαγών, που συνδέουν τη Γαληνοτάτη με την Κρήτη με επίκεντρο τα πρωτότυπα έργα που δημιούργησαν τα εργαστήρια γνωστών και άγνωστων ζωγράφων της Κρητικής Σχολής, όταν η τέχνη της βυζαντινής Ανατολής συναντήθηκε με αυτήν της αναγεννησιακής Δύσης, στο πνεύμα της οποίας εντάχθηκε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, για να μείνει γνωστός πλέον ως  El Greco.

Το Palazzo Ducale φιλοξενεί συνολικά 150 έργα, τα περισσότερα από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και  το Μουσείο Διονυσίου Λοβέρδου. Εικόνες δάνεισαν επίσης  η Αγία Αικατερίνη των Σιναϊτών Ηρακλείου, το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, η Εθνική Πινακοθήκη  και το  Ίδρυμα Ωνάση.   
Εικόνες Κρητικής Σχολής, έργα της Αναγέννησης και του Γκρέκο προέρχονται επίσης από το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, το Μuseo Correr, την συλλογή της Ca Rezzonico, την Fondazione Giancarlo Ligabue, το Μουσείο του Prado, κ.α.

Με αφετηρία αντιπροσωπευτικά έργα της παλαιολόγειας αναγέννησης του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, η έκθεση χωρίζεται σε επτά χρονολογικές ενότητες που απεικονίζουν την εξέλιξη της ζωγραφικής που γεννήθηκε από την καλλιτεχνική ένωση Ελλάδας και Βενετίας, ξεκινώντας από τον 15ο αιώνα με τους πρώτους Κρητικούς δασκάλους όπως ο Άγγελος Ακόταντος και ο Ανδρέας Ρίτζος, οι οποίοι άρχισαν να στρέφονται προς τη γοτθική Δύση, ενώ η επιρροή της Αναγέννησης της Βενετίας γίνεται ορατή στα έργα ορισμένων καλλιτεχνών, όπως ο Ιωάννης Περμενιάτης.   Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι αυτής της καλλιτεχνικής εξέλιξης ήταν οι Γεώργιος Κλόντζας και Μιχαήλ Δαμασκηνός, στο επίκεντρο όμως βρίσκεται ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο οποίος έφυγε από την Κρήτη για την Βενετία γύρω στο 1567.

Χωριστή ενότητα είναι αφιερωμένη στους ενετοτουρκικούς πολέμους στον Μωρέα και στην περίοδο της πτώσης του Χάνδακα το 1669, που ανάγκασε Κρητικούς ζωγράφους, όπως ο Θεόδωρος Πουλάκης, ο Ηλίας Μόσκος, ο Λαμπάρδος, ο Βίκτορ και άλλοι να μεταφέρουν την δραστηριότητά τους σε άλλες περιοχές υπό την κυριαρχία των ενετών, όπως τα Επτάνησα, κυρίως την Κέρκυρα και Ζάκυνθο ή στη ίδια την Βενετία, όπως ο Εμμανουήλ Τζάνες.

Η έβδομη και τελευταία ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στην Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας, την δική της ξεχωριστή πολιτιστική και θρησκευτική ταυτότητα και την παρακείμενη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων, απόλυτα ενσωματωμένη στον οικονομικό και αστικό ιστό και αληθινή ψυχή της πόλης.

Η έκθεση κλείνει με μια εντυπωσιακή ψηφιακή εφαρμογή την Imago Physis, η οποία δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής – Δίκτυο Πολιτιστικής Κληρονομιάς CHNet (l’Istituto Nazionale di Fisica Nucleare – CHNet Cultural Heritage Network) και εμβαθύνει στις υλικές πτυχές της εικόνας και τις τεχνικές των εκτεθειμένων έργων.
Την έκθεση επιμελήθηκαν η επιστημονική Διευθύντρια του Ιδρύματος των Μουσείων της Βενετίας, Chiara Squarcina, η Γ. Διευθύντρια του ΒΧΜ, Αικατερίνη Π. Δελλαπόρτα και ο Διευθυντής του Μuseo Correr, Andrea Bellieni.