22 Μαρτίου 2010 έως 12 Ιουνίου 2010

H βυζαντινή τέχνη αποτέλεσε στο α΄ μισό του 20ού αιώνα αντικείμενο διαλόγου για την καλλιτεχνική κοινότητα. Οι ζωγράφοι που παρουσιάζονται στην έκθεση συμμετείχαν στη συζήτηση για την αξία της βυζαντινής τέχνης και στη συνέχεια ενέταξαν στο έργο τους στοιχεία αυτής της κληρονομιάς.

Η έκθεση παρακολουθεί κύριες πτυχές του θέματος χωρισμένη σε πέντε ενότητες.
Ο Κωστής Παρθένης (1878-1967) αποτελεί την πρώτη καλλιτεχνική προσωπικότητα που έθεσε τις βάσεις του διαλόγου με τη βυζαντινή τέχνη και παρουσιάζεται στην πρώτη ενότητα.
Με τον τίτλο «Το ταξίδι στο ’γιον Όρος: Η ανακάλυψη της βυζαντινής τέχνης �Η παραγωγή αντιγράφων» η επόμενη ενότητα αναδεικνύει τη στενή επαφή των ζωγράφων της περιόδου με τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, καθώς και τη διαδικασία «μετάφρασης» της βυζαντινής ζωγραφικής μέσα από την παραγωγή αντιγράφων.

Ακολουθεί ενότητα αφιερωμένη στον Φώτη Κόντογλου (1895-1965) -κεντρική καλλιτεχνική φυσιογνωμία στην αξιολόγηση και σύνδεση της βυζαντινής καλλιτεχνικής παράδοσης με τη νεώτερη- που συγκέντρωσε γύρω του σημαντικούς ζωγράφους. Ο Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989) και ο Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985) οφείλουν σημαντικό μέρος της καλλιτεχνικής τους παιδείας στη μελέτη της βυζαντινής τέχνης, αλλά και στη μαθητεία τους δίπλα στον Κόντογλου.

Το τμήμα της έκθεσης που αφορά εκκλησιαστικές παραγγελίες της εποχής επιχειρεί να καταδείξει τη στροφή από το ναζαρηνό δυτικότροπο ύφος, το οποίο κυριαρχούσε στη ζωγραφική από την ίδρυση του ελληνικού κράτους και εξής, σε ένα νέο βυζαντινότροπο, υποταγμένο στους κανόνες της ορθόδοξης εκκλησίας. ’λλωστε κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου είναι που γίνονται και οι πρώτες -και μόνες- καλλιτεχνικές προσπάθειες από τους Σπύρο Παπαλουκά (1892-1957), Σπύρο Βασιλείου (1903-1985), Πολύκλειτο Ρέγκο (1903-1984) και Αγήνορα Αστεριάδη (1898-1977) να ανανεωθεί τεχνοτροπικά το βυζαντινό αυτό ύφος, προσπάθειες που παρέμειναν φωτεινές εξαιρέσεις στην κατά κανόνα χωρίς διάθεση νεωτερισμού θρησκευτική παραγωγή.

Στην τελευταία ενότητα παρουσιάζονται χαρακτηριστικά παραδείγματα της επίδρασης που άσκησε η γνωριμία με τη βυζαντινή τέχνη στην κοσμική παραγωγή.
Τα έργα εκτίθενται στην τελευταία αίθουσα της μόνιμης έκθεσης του Βυζαντινού Μουσείου που φέρει τον γενικό τίτλο «Το Βυζάντιο και η Νεώτερη Τέχνη».

Διάρκεια έκθεσης: 23 Μαρτίου - 13 Ιουνίου 2010
Χορηγός επικοινωνίας: ΕΡΤ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ