IV.1. Η Ενετική κυριαρχία και οι Γραικοί
Η σταδιακή κατάκτηση βυζαντινών εδαφών από τους Βενετούς (13ος-16ος αι., Κρήτη, Κυκλάδες, Εύβοια, Κύπρος, Πελοπόννησος, Επτάνησα) συνέβαλε, μεταξύ άλλων, στη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής πραγματικότητας στη Μεσόγειο —ο έλεγχος της Νοτιοανατολικής Μεσογείου είχε μεγάλη σημασία για το εμπόριο και ως εκ τούτου και για τη διεθνή εικόνα και για το κύρος της Γαληνοτάτης.
Κατά τους πρώτους αιώνες η κυριαρχία των Ενετών υπήρξε σκληρή για τους ορθόδοξους Έλληνες ή Γραικούς, όπως συχνά τους αποκαλούσαν, και γι’ αυτό οι αντιδράσεις τους ήταν έντονες —στην Κρήτη π.χ. οι επαναστάσεις ήταν συνεχείς έως τον 14ο αιώνα. Σταδιακά όμως οι διαφορές αμβλύνθηκαν και από την ώσμωση προέκυψε ένα μεικτό σύστημα διοίκησης και ένας σύνθετος ελληνοβενετικού χαρακτήρα πολιτισμός που κινείται μεταξύ ελληνορθόδοξης και δυτικής παράδοσης.